Gần đây, người dùng đã phát hiện ra Steam bổ sung một thông báo trong giỏ hàng khi chuẩn bị thanh toán, nêu rõ: “Việc mua sản phẩm kỹ thuật số cấp quyền sử dụng giấy phép cho sản phẩm đó trên Steam.” Đây là lần đầu tiên thông báo như vậy xuất hiện, và có khả năng vừa được triển khai gần đây. Điều này có thể xuất phát từ việc Steam, nền tảng phân phối trò chơi kỹ thuật số lớn nhất hiện nay, đang chuẩn bị cho luật mới AB 2426 tại bang California.
Thống đốc California Gavin Newsom đã ký ban hành luật AB 2426, nhằm đối phó với tình trạng các giao dịch mua kỹ thuật số biến mất mà không có sự minh bạch từ phía nhà cung cấp. Luật này yêu cầu các cửa hàng kỹ thuật số phải thông báo rõ ràng với khách hàng rằng họ chỉ mua giấy phép truy cập vào nội dung, thay vì sở hữu vĩnh viễn. Điều này đặc biệt áp dụng cho trò chơi điện tử, phim ảnh, nhạc và sách điện tử mua từ các nền tảng trực tuyến.
Khi luật chính thức có hiệu lực vào năm tới, các cửa hàng kỹ thuật số như Steam sẽ bị cấm sử dụng các từ như “mua” hoặc “sở hữu” trừ khi họ thông báo rõ rằng khách hàng không có quyền truy cập không giới hạn vào sản phẩm đã mua. Thay vào đó, người dùng Steam sẽ chỉ mua giấy phép, và giấy phép này có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào. Cửa hàng cũng sẽ phải cung cấp danh sách các điều khoản và giới hạn đi kèm với giấy phép. Những công ty vi phạm quy định này có thể bị phạt vì quảng cáo sai sự thật.
Ví dụ rõ ràng cho thấy sự cần thiết của luật này là vụ việc của Ubisoft vào tháng 4 năm nay, khi Steam bắt đầu xóa trò chơi The Crew khỏi tài khoản của người chơi sau khi máy chủ trò chơi bị ngừng hoạt động. Sự việc này khiến người dùng mất quyền truy cập vào trò chơi mà họ nghĩ rằng đã sở hữu vĩnh viễn. Một tình huống tương tự xảy ra với PlayStation, khi Sony từng có ý định gỡ bỏ nội dung của Discovery khỏi thư viện của người dùng trước khi thay đổi quyết định.
Theo nhà lập pháp California Jacqui Irwin, người đưa ra luật AB 2426, việc các nhà bán lẻ ngày càng chuyển từ bán sản phẩm vật lý sang cung cấp nội dung kỹ thuật số đã làm tăng nhu cầu về các biện pháp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Bà nhấn mạnh rằng luật mới sẽ giúp ngăn chặn các quảng cáo sai lệch từ các nhà bán lẻ nội dung số khi tuyên bố người dùng sở hữu sản phẩm họ mua.
Việc buộc các cửa hàng kỹ thuật số giống như Steam tiết lộ rằng họ chỉ bán giấy phép không ngăn chặn được việc thu hồi nội dung kỹ thuật số, nhưng ít nhất sẽ giúp người tiêu dùng nhận thức rõ ràng rằng những gì họ mua có thể bị mất đi bất cứ lúc nào. Luật mới không áp dụng cho những cửa hàng cung cấp các tệp tải xuống vĩnh viễn, và chỉ tác động đến các nội dung số như trò chơi điện tử, nhạc, phim và sách trực tuyến. Đây là một biện pháp nhằm minh bạch hóa các giao dịch kỹ thuật số trong bối cảnh ngày càng nhiều người tiêu dùng chuyển sang sử dụng dịch vụ trực tuyến.
Động thái của Steam trong việc bổ sung thông báo vào giỏ hàng là bước đi nhằm tuân thủ quy định mới và đảm bảo rằng người dùng hiểu rõ quyền lợi của mình khi mua các sản phẩm số. Điều này cũng phản ánh sự thay đổi lớn trong cách các nền tảng kỹ thuật số tương tác với người tiêu dùng. Mặc dù luật AB 2426 chỉ áp dụng tại California, các thay đổi này có thể tạo tiền đề cho các quy định tương tự ở những khu vực khác trong tương lai.
Bên cạnh đó, người dùng cũng cần có sự nhận thức cao hơn về bản chất của các giao dịch kỹ thuật số. Trong một thế giới nơi mà các dịch vụ trực tuyến và nội dung số ngày càng phổ biến, người tiêu dùng không chỉ mua một sản phẩm mà còn mua quyền truy cập có giới hạn thời gian. Điều này có thể mang lại nhiều tiện ích, như khả năng cập nhật sản phẩm liên tục, nhưng cũng đi kèm với rủi ro mất quyền truy cập nếu nhà phát hành ngừng cung cấp dịch vụ.
Việc thông báo rõ ràng về quyền sở hữu kỹ thuật số như Steam là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng. Tuy nhiên, các nền tảng kỹ thuật số vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì dịch vụ, đảm bảo quyền truy cập lâu dài cho người dùng và duy trì niềm tin của khách hàng. Luật AB 2426 có thể không giải quyết được triệt để vấn đề, nhưng nó sẽ giúp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về bản chất thực sự của các giao dịch kỹ thuật số.
